با حمام طب اسلامی بیماری های خود را درمان کنید! + روش ساخت حمام سنتی
بیانات آیت الله تبریزیان پیرامون ” با حمام طب اسلامی بیماری های خود را درمان کنید! ” در سلسله دروس طب اسلامی خود مورخ 95/07/05 به شرح ذیل می باشد:
حمام کردن دارویی برای بیماری ها
در اصل استحمام یک دارو است که می‌تواند حداقل یک سوم بیماری ها را درمان کند ولی امروزه ما این نوع استحمام را نمی‌بینیم و به همین جهت مردم زیاد بیمار هستند.
در روایات آمده است بیماری ها سه دسته اند و درمان ها سه دسته اند:
وَ دَوَاءُ الْبَلْغَمِ الْحَمَّام[1]
یعنی درمان بلغم حمام است.
وقتی بلغم تعدیل بشود یک سوم از بیماری ها درمان می‌شود. با حمام طب اسلامی بیماری های خود را درمان کنید!
حمام رفتن یک دارو و درمان است. در چند روایت وارد شده است که یکی از درمان ها حمام است.
امروزه در دنیا مطرح است که حمام کردن در سلامتی موثر است ولی در این حد که آلودگی و باکتری و ویروس و قارچ را از بین می‌برد. ولی چیزی که در روایات مطرح است بالاتر از این است. نه تنها یک سوم بیماری ها را درمان میکند بلکه یک حمام رفتن باید مساوی با سلامتی و درمان کل بیماری ها باشد. به شرطی که حمام به سبک اسلام و اهل بیتی باشد و حمام های امروز این خاصیت را ندارد.
حمام مکانی برای بی حیایی یا تفریحی همراه با سلامتی!؟
ائمه و پیامبر در مسئله حمام تاکید داشته اند در زمانی که حمام مذمت می‌شده است. می‌گفتند حمام جای بی حیایی است. این حرفی است که عمر گفته است:
بِئْسَ الْبَیْتُ الْحَمَّامُ یَکْثُرُ فِیهِ الْعَنَاءُ وَ یَقِلُّ فِیهِ الْحَیَاء[2]
یعنی چه بد خانه ای است حمام زیرا انسان در حمام خسته میکند و حیاء در آن جا کم است.
یا در عبارت دیگر آمده است: با حمام طب اسلامی بیماری های خود را درمان کنید!
بِئْسَ الْبَیْتُ الْحَمَّامُ یَهْتِکُ السِّتْرَ وَ یَذْهَبُ بِالْحَیَاء[3]
یعنی چه بد خانه ای است حمام پرده ها را می‌درد و حیاء را می‌برد.
در یک همچین زمانی که این گونه حرف ها شایع بوده است پیامبر فرمود:
نِعْمَ الْبَیْتُ الْحَمَّامُ یُذَکِّرُ النَّارَ وَ یَذْهَبُ بِالدَّرَن[4]
یعنی چه خوب خانه ای است حمام آتش جهنم را به یاد می‌اندازد و کثیفی و چرک ها را می‌برد.
ائمه نیز دائما حمام را مدح میکند تا جائیکه امام صادق در مدینه یک حمام داشته اند. با حمام طب اسلامی بیماری های خود را درمان کنید!
حمام چیست و چگونه باید ساخته شود تا درمان بیماری ها باشد؟
حمام در لغت از حمیم گرفته شده است و به معنای خانه گرم است..
از بعض روایات استفاده می‌شود که حمام باید شدیدا گرم باشد. زیرا امام می‌فرماید ما را به یاد جهنم می‌اندازد. کدام از حمام های ما جهنم را یاد آور می‌باشد؟
حمام های قدیم و بازاری گرم بوده است. امروزه جکوزی و سونا که فضای گرم دارند شاید این حالت را داشته باشد.
روایتی می‌فرماید: با حمام طب اسلامی بیماری های خود را درمان کنید!
کَانَ أَبِی مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ ع إِذَا أَرَادَ دُخُولَ الْحَمَّامِ أَمَرَ أَنْ یُوقَدَ لَهُ عَلَیْهِ ثَلَاثاً وَ کَانَ لَا یُمْکِنُهُ دُخُولُهُ حَتَّى یَدْخُلَهُ السُّودَانُ فَیُلْقُونَ لَهُ اللُّبُودَ فَإِذَا دَخَلَهُ فَمَرَّهً قَاعِدٌ وَ مَرَّهً قَائِمٌ [5]
یعنی هنکامی که امام کاظم سلام الله علیه می‌خواست وارد حمام شود امر می‌کرد سه شبانه روز حمام را گرم کنند و آنقدر که گرم می‌شد که امام نمی‌توانست وارد حمام شود بنابراین سیاه پوستان داخل حمام می‌شدند و قالیچه هایی روی زمین حمام می‌انداختند تا امام وارد حمام شود و هنگامی که وارد حمام می‌شد از شدت گرما نشست و برخواست می‌کرده است.
بنابراین حمام به این اندازه باید داغ باشد که قابل تحمل نباشد.
تمام زندگی ما را تغییر داده اند تا ما همیشه بیمار باشیم. هندسه خانه ها و حمام ها را تغییر داده اند. با حمام طب اسلامی بیماری های خود را درمان کنید!
حمام ویژه ای که مزاج را متعادل میکند!
حمام اصلی که درمان همه بیماری ها است حمامی است که امام رضا سلام الله علیه بیان کرده است. بلغم در روایات سرد و جامد است.
بَارِدٌ جَامِد[6]
و حمام که همان اتاق گرم است، بلغم را آب میکند و به همین جهت یک سوم بیماری ها درمان می‌شود ولی حمام امام رضا سلام الله علیه کل بیماری ها را درمان میکند و موجب تعدیل طبائع می‌شود.
حمامی که امام رضا سلام الله علیه معرفی کرده است چهار اتاق دارد. اتاق اول سرد و خشک است که تعدیل کننده گرم و مرطوب یعنی «دم» است. به اتاق اول «رخت کن» می‌گویند. بنابراین در اتاق اول باید مکث کرد تا بیماری های ناشی از غلبه خون از بین برود. با حمام طب اسلامی بیماری های خود را درمان کنید!
اتاق دوم سرد و مرطوب است که درمان صفراء است. در این اتاق نیز باید مدتی مکث شود تا گرم و خشک تعدیل شود.
اتاق سوم گرم و مرطوب است تا سوداء که سرد و خشک است تعدیل شود و اتاق چهارم گرم و خشک است تا سرد و مرطوب که همان بلغم است را تعدیل کند.
امام می‌فرماید حمام بر اساس طبائع چهارگانه بناء شده است.
سونا شاید شبیه حمام امام رضا سلام الله علیه باشد ولی نیازمند تغییراتی است. افرادی که سونا را ساخته اند به نظر من این روایات را خوانده اند.
در روایت آمده است:
أَنَّ الْحَمَّامَ رُکِّبَ عَلَى تَرْکِیبِ الْجَسَدِ لِلْحَمَّامِ أَرْبَعُ بُیُوتٍ مِثْلُ أَرْبَعِ طَبَائِعِ الْجَسَدِ الْبَیْتُ الْأَوَّلُ بَارِدٌ یَابِسٌ الثَّانِی بَارِدٌ رَطْبٌ وَ الثَّالِثُ حَارٌّ رَطْبٌ وَ الرَّابِعُ حَارٌّ یَابِسٌ وَ مَنْفَعَتُهُ عَظِیمَهٌ یُؤَدِّی إِلَى الِاعْتِدَالِ وَ یُنَقِّی الْوَرِکَ وَ یُلَیِّنُ الْعَصَبَ وَ الْعُرُوقَ وَ یُقَوِّی الْأَعْضَاءَ الْکِبَارَ وَ یُذْهِبُ الْفُضُولَ وَ یُذْهِبُ الْعَفَن[7] با حمام طب اسلامی بیماری های خود را درمان کنید!
یعنی حمام مانند طبائع جسد که چهار طبع دارد، چهار خانه دارد. خانه اول سرد و خشک است و دوم سرد و مرطوب است و سوم گرم و مرطوب است و چهارم گرم و خشک است.
این مطلب خیلی مهم است و جزء اسرار و حکم است که باید تبلیغ شود تا حمام ها اینگونه درست بشود. حمام باید طبائع بدن را متعادل کند.
رختکن حمام سرد و خشک است و اتاقی قبل از حمام است که بخار حمام داخل آن می‌شود و سرد هم است و بعد داخل خود حمام گرم و مرطوب است و جایی که لباس پوشیده می‌شود بعد از حمام باید گرم و خشک باشد.
خزینه ها هم تا حدودی مطلوب است.
روش ساخت حمام با توجه به اصول طب اسلامی
افرادی که امکانات دارند و صاحب مال هستند به جای خانه های آن چنانی و اضافات بسازند، حمامی بسازند که ضامن سلامتی آن ها باشد.
خانه های کوچک امروزی جای چنین حمام هایی ندارد. ولی می‌توان کاری کنند که چهار اتاق را در یک اتاق بازسازی کنند. چون از روایات استفاده می‌شود که خصوصیت برای دیوار و سقف نیست بلکه خصوصیت برای گرمی و سردی است. با حمام طب اسلامی بیماری های خود را درمان کنید!
اگر کسی بتواند یک اتاق را در ابتدا سرد و خشک بکند (البته به طور طبیعی فضای حمام سرد و خشک است) و بعد سرد و مرطوب بشود با دستگاه های بخور و بعد از آن با دستگاه گرم کننده فضا را گرم کند و بعد بتواند فضا را گرم و خشک کند می‌تواند فوائد زیادی داشته باشد.
اگر این مسائل داخل حمام های عمومی رعایت بشود خوب است.
در روایات آمد که امام مستقیم وارد حمام داغ می‌شد. ورود از جای سرد به جای گرم خیلی مشکل ندارد ولی خروج از جای گرم به جای سرد مشکل دارد.
شاید «سونا» شبیه به حمام باشد. ولی اتاق سرد و مرطوب ندارد. سونا دو اتاق دارد یک سونای خشک و یک سونای مرطوب که دو اتاق حمام است. باید اول سونای مرطوب باشد و بعد از آن سونای خشک باشد.
امروزه می‌گویند که از سونای خشک باید به سونای مرطوب رفته شود در حالی که امر بر عکس است.
بعد از سونای خشک حوضچه‌ی آب سرد است که داخل آن می‌شوند که در روایات این مسئله نهی شده است. در روایت آمده است:
وَ لَا تَصُبَّنَّ عَلَیْکَ الْمَاءَ الْبَارِد[8] با حمام طب اسلامی بیماری های خود را درمان کنید!
یعنی در حمام بر خود آب سرد نریز
ریختن آب سرد در حمام باعث کوتاهی عمر می‌شود. شاید سبب سکته هم بشود. فقط بعد از حمام کردن پاشویه با آب سرد داریم.
منابع:
- مکارم الاخلاق، طبرسی، ص76.
- تهذیب الاحکام، شیخ طوسی، ج1، ص377.
- من لایحضر، شیخ صدوق، ج1، ص115.
- الکافی، کلینی، ج6، ص496.
- الکافی، کلینی، ج6، ص509.
- طب الرضا، امام رضا ع، ص54.
- مستدرک، نوری، ج1، ص375.
- مکارم الاخلاق، طبرسی، ص52.
