سرمه اثمد معجزه درمانگر تاری چشم
بیانات آیت الله تبریزیان پیرامون سرمه اثمد معجزه درمانگر تاری چشم در سلسله دروس طب اسلامی خود مورخ 94/02/12 به شرح ذیل می باشد:
روایت امام عسکری سلام الله علیه درباره سرمه اثمد
در روایت آمده: «لقیت من عله عیسى شده فکتبت إلى أبی محمد أسأله أن یدعو لی، فلما نفذت الکتاب قلت فی نفسی: لیتنی کتبت إلیه أن یصف لی کحلا اکحلها فوقع بخطه یدعو لی سلامتها إذ کانت احداهما ذاهبه وکتب بعده: أردت أن أصف لک کحلا علیک أن تصیر مع الاثمد کافورا وتوتیا فانه یجلو ما فیها من الغشاء وییبس من الرطوبه. قال: فاستعملت ما أمرنی به فصحت»[1]
ترجمه روایت: سرمه اثمد معجزه درمانگر تاری چشم
«بخاطر مشکل چشمم با سختی مواجه شدم و به امام عسکری (سلام الله علیه) نوشتم و از او خواستم برایم دعا کند، وقتی نامه را فرستادم پیش خودم گفتم ای‌کاش برای او می‌نوشتم که سرمه‌ای به من معرفی کند که با آن سرمه بکشم، امام جواب داد و دعا کرد که چشمم خوب شود، چون یکی از چشمانم کور شده بود، و بعد از آن نوشت شما خواستی که برای شما سرمه‌ای معرفی کنم، بر تو باد اثمد، کافور، توتیا، زیرا تاری چشم را برطرف می‌کند و رطوبت چشم را قطع می‌کند، (راوی) می‌گوید من هم از این استفاده کردم و چشمم خوب شد.»
اثمد چیست و از کجا می توان تهیه کرد؟
اثمد سنگی براق است است که در فارسی به آن سنگ سرمه می‌گویند، معمولاً اثمد را از اصفهان می‌آورند و در مکه وقتی می‌خواهند آن را معرفی کنند می‌گویند که این سنگ اثمد اصفهانی است.
در روایت هم داریم که در حوالی اصفهان رودی است که آبش منعقد می‌شود و تبدیل به سرمه می‌شود، پس از تحقیقات بیشتر معلوم شد که در هندوستان هم جایی به نام اصفهان وجود دارد که گویا این سنگ سرمه اصفهان را از آنجا می‌آورند. سرمه اثمد معجزه درمانگر تاری چشم
اثمد کمی در چشم ایجاد خارش می‌کند و برای رفع این مشکل باید قبل از کوبیدن سنگ، آن را به مدت چهل روز در آب قرار داد و هر سه یا چهار روز آب آن را عوض کرد سپس آن را خشک و آسیاب کرد در این حالت هم را حت تر آسیاب و نرم می‌شود و هم ایجاد خارش نمی‌کند.
کافور در اصل برگ درختی به همین نام است که در آفریقا می‌روید ولی کافوری که در بازار موجود است شیمیایی است و بهتر است که کافور اصلی تهیه شود. توتیا سنگی آبی رنگ است که از آن به عنوان سرمه استفاده می‌شود و شاید همان سنگی باشد که در فارسی به آن سنگ کبود می‌گویند.
همین روایت در نقل دیگری نیز آمده با این تفاوت که می گوید: «علیک بصبر مع الاثمد وکافورا وتوتیا»[2]
ترجمه روایت: سرمه اثمد معجزه درمانگر تاری چشم
«بر تو باد صبر و اثمد و کافور و توتیا»
البته نقل قبلی اعتبارش بیشتر است و به احتمال بیشتر صحیح‌تر هم است.
منابع:
- مناقب آل ابی طالب، ابن شهر آشوب، ج۳، ص۵۳۴.
- مدینه المعاجز، السید هاشم البحرانی، ج۷، ۶۰۵.
