سکباج و نارباج، دو خورشت لذیذ برای سفره های مسلمین
بیانات آیت الله تبریزیان پیرامون سکباج و نارباج، دو خورشت لذیذ برای سفره های مسلمین که در سلسله دروس طب اسلامی خود با موضوع غذاهای مورد سفارش روایات اسلامی مورخ 96/02/11 بیان کرده اند:
سکباج، خورشت سرکه ای سکباج با خاصیت درمانی بیماری انگل
خورشت سرکه به نام «سکباج» است. ائمه علیهم السلام در غذاهای خود از سرکه زیاد استفاده می‌کنند ولی نمی‌دانم چطور شد که به جای سرکه، آبلیمو و قوره و امثال این ها آمد. خوب است که انسان از سرکه استفاده کند.
تاکیدات ائمه علیهم السلام در مورد سرکه نشان می‌دهد که سرکه فوائد زیادی دارد و حتی الامکان در خورشت ها و در پخت و پز سرکه استفاده بشود.
در روایت صحبح آمده است: سکباج و نارباج، دو خورشت لذیذ برای سفره های مسلمین
دَخَلْتُ عَلَى سَیِّدِی أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع وَ هُوَ یَأْکُلُ سِکْبَاجاً بِلَحْمِ الْبَقَر[1]
یعنی نزد امام صادق سلام الله علیه داخل شدم و او خورشت سکباج با گوشت گاو می‌خورد.
روایات می‌فرماید گوشت گاو خوب نیست، مگر اینکه به همراه سکباج باشد. سکباج به معنای پختن با سرکه است. گوشت گاو با آب و سرکه و یا با سرکه پخته بشود.
شاید بعید باشد گوشت گاو تنها با سرکه پخته بشود. سکباج و نارباج، دو خورشت لذیذ برای سفره های مسلمین
سرکه علاوه بر کشتن انگل های گوشت گاو، سوداء و بلغمی را که از گوشت گاو بوجد می‌آید را می‌شکند.
نارباج محبوب ترین غذای پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله
نارباج، چیزی شبیه «فسنجان» است که امروزه مصرف می‌شود. نارباج غذا و خورشتی که با دانه های انار یا رب انار پخته شود شبیه «فسنجان» امروزی است.
در روایت آمده است: سکباج و نارباج، دو خورشت لذیذ برای سفره های مسلمین
إِنَّ أَحَبَ الطَّعَامِ کَانَ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ ص النَّارْبَاجَه[2]
یعنی محبوب ترین غذا برای پیامبر صلی الله علیه و آله نارباجه بود.
نام اصلی این غذا «انارباجه» است. «باجه» به معنای «خورشت» است. بنابراین خورشت انار است که یا با خود انار یا با دانه‌ی انار پخته می‌شود.
در روایت دیگر آمده است:
أَنَّهُ کَانَ یَشْتَهِی مِنَ الْأَلْوَانِ النَّارْبَاجَهَ وَ الزَّبِیبَهَ وَ کَانَ یَقُولُ أُعْطِینَا مِنْ هَذِهِ الْأَطْعِمَهِ وَ الْأَلْوَانِ مَا لَمْ یُعْطَهُ رَسُولُ اللَّه[3]
یعنی امام صادق سلام الله علیه نارباجه و زبیبه (غذایی که با زبیب، مویز و کشمش درست می‌شود) دوست داشت …
پخت نارباج بدون اضافه کردن آب!
در روایت دیگر آمده است:
أَرْسَلْنَا إِلَى أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع بِقُدَیْرَهٍ فِیهَا نَارْبَاجُ فَأَکَلَ مِنْهَا ثُمَّ قَالَ احْبِسُوا بَقِیَّتَهَا عَلَیَّ قَالَ فَأُتِیَ بِهَا مَرَّتَیْنِ أَوْ ثَلَاثَهً ثُمَّ إِنَّ الْغُلَامَ صَبَّ فِیهَا مَاءً وَ أَتَاهُ بِهَا فَقَالَ وَیْحَکَ أَفْسَدْتَهَا عَلَی[4]
برای امام صادق سلام الله علیه دیگی از نارباج فرستادم از آن خورد و فرمود باقیمانده را برای من نگه دارید دو یا سه مرتبه از آن خورد سپس غلام در آن آب ریخت و برای امام سلام الله علیه آورد فرمود وای بر تو فاسدش کردی.
از این روایت استفاده می‌شود که در مورد تمامی خورشت ها یا حداقل در مورد مانند فسنجان، اگر خورشت به طور کامل بپزد، صلاح نیست به آن آب اضافه بشود. سکباج و نارباج، دو خورشت لذیذ ب رای سفره های مسلمین
در روایت ترکیب «نارباجه» وارد نشده است ولی خورشتی است که با انار یا رب انار پخته می‌شود. خورشت فسنجان با رب انار نیز شاید نارباجه باشد.
بعید نیست که گردو به تنهایی بیماری باشد ولی اگر با انار جمع بشود درمان باشد. در روایت آمده است که گردو و پنیر به تنهایی بیماری هستند ولی اگر با هم جمع شوند درمان می‌شوند ولی دلیل نمی‌شود که اگر با چیز دیگری هم جمع بشوند باز بیماری هستند.
منبع:
- الکافی، کلینی، ج6، ص318، ط اسلامیه.
- المحاسن، برقی، ج2، ص401.
- بحارالانوار، مجلسی، ج63، ص85.
- المحاسن، برقی، ج2، ص401.
