گاورس ، غذائی مفید که به فراموش شده است!
بیانات آیت الله تبریزیان پیرامون ” گاورس ، غذائی مفید که به فراموش شده است! ” در سلسله دروس طب اسلامی خود مورخ 96/02/26 به شرح ذیل می باشد:
در فارسی به آن «گارس» یا «گاورس» گفته می‌شود. ارزن های ریزی است که در برنج زیاد است. قدیم زیاد بوده است ولی الان چون سم پاشی می‌کنند جاورس از بین می‌رود.
خانم ها در قدیم جاورس را از لابلای برنج ها جدا می‌کردند از ارزن ریز تر است و براق است.
الان جاورس به عنوان غذا یا دارو معروف نیست ولی در قدیم به عنوان غذا یا حداقل به عنوان دارو استفاده می‌شده است
در روایت آمده است:
حَدَّثَنِی مَنْ أَکَلَ مَعَ أَبِی الْحَسَنِ الْأَوَّلِ ع هَرِیسَهً بِالْجَاوَرْسِ وَ قَالَ أَمَا إِنَّهُ طَعَامٌ لَیْسَ فِیهِ ثِقَلٌ- وَ لَا لَهُ غَائِلَهٌ وَ إِنَّهُ أَعْجَبَنِی فَأَمَرْتُ أَنْ یُتَّخَذَ لِی وَ هُوَ بِاللَّبَنِ أَنْفَعُ وَ أَلْیَنُ فِی الْمَعِدَهِ.[10]
یعنی شخصی که با امام رضا سلام الله علیه حلیم جاورس می‌خورد برای من نقل کرد امام سلام الله علیه فرمود حلیم جاورس غذایی است که سنگینی ندارد و هیچ آسیب و ضرری ندارد و از این غذا خوشم آمد و دستور دادم تا این غذا را برایم درست کنند و اگر جاورس با شیر درست شود نفع آن بیشتر و نرم تر در معده خواهد بود.
حلیم جاورس به جای گندم در آن جاورس به کار رفته است. گاورس ، غذائی مفید که به فراموش شده است!
اگر جاورس به جای گوشت با شیر پخته بشود به نظر می‌رسد بهتر باشد.
در روایات از سویق جاورس به عنوان درمان اسهال آمده است.
در روایت آمده است:
مَرِضْتُ بِالْمَدِینَهِ فَانْطَلَقَ بَطْنِی فَوَصَفَ لِی أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع سَوِیقَ الْجَاوَرْسِ وَ أَمَرَنِی أَنْ آخُذَ سَوِیقَ الْجَاوَرْسِ وَ أَشْرَبَهُ بِمَاءِ الْکَمُّونِ فَفَعَلْتُ فَأَمْسَکَ بَطْنِی وَ عُوفِیتُ.[11]
یعنی در مدینه مبتلاء به اسهال شدم امام صادق سلام الله علیه فرمود سویق جاورس را با آب زیره مصرف کنم و این کار را انجام دادم و عافیت پیدا کردم.
ممکن است بین روایات به طور پراکنده در مورد حبوبات دیگر مطالبی وجود داشته باشد.
منابع:
- الکافی، کلینی، ج6، ص344، ط اسلامیه.
- الکافی، کلینی، ج6، ص345، ط اسلامیه.
