۱۸ خوشبوکننده گیاهی دهان
بیانات ایت الله تبریزیان پیرامون 18 خوشبوکننده گیاهی دهان در طب اسلامی، این بیانات مورخ 1394/03/02 در سلسله دروس خارج طب اسلامی می باشد:
اموری در روایات ذکر شده و از مجموعه آنها دارویی ترکیبی ساخته‌ایم به نام پودر دندان، که مهم‌ترین ترکیب آن سُعد است، البته سعد به تنهایی هم مفید است.
سعد گیاهی برای خوشبخویی دهان 18 خوشبوکننده گیاهی دهان
امام صادق (سلام الله علیه) می‌فرمایند: «اتخذوا فی أشنانکم السعد، فانه یطیب الفم ویزید فی الجماع»[1]
ترجمه روایت:
«در اشنان (شوینده‌های) خود سعد قرار دهید، زیرا دهان را خوشبو می‌کند و عمل همبستری را زیاد می‌کند.»
در روایتی آمده: «کان أبو الحسن (سلام الله علیه) إذا توضأ بالاشنان أدخله فی فیه فیطعم به ثم یرمى عنه»[2]
ترجمه روایت:
«(امام کاظم سلام الله علیه) وقتی دهان را با اشنان می‌شستند، آن‌را وارد دهان می‌کردند، کمی می‌جویدند و دور می‌انداختند.»
امام صادق (سلام الله علیه) می‌فرمایند: «اتخذوا فی أسنانکم السعد فإنه یطیب الفم ویزید فی الجماع.»[3]
ترجمه روایت:
«در دندان‌های خود سعد قرار دهید، زیرا دهان را خوشبو می‌کند و عمل همبستری را زیاد می‌کند.»
به نظر می‌رسد که روایت آخر صحیح باشد، و درست این است که سعد را در میان دندان قرار دهند.
پیاز بخورید تا دهانی خوشبخویی داشته باشید 18 خوشبوکننده گیاهی دهان
امام صادق (سلام الله علیه) می‌فرمایند: «البصل یطیب الفم، ویشد الظهر، ویرق البشره»[4]
ترجمه روایت:
«پیاز دهان را خوشبو می‌کند و کمر را تقویت می‌کند و پوست را نازک می‌کند.»
ما می‌دانیم که پیاز دهان را بدبو می‌کند اما از آنجا که میکروب کش است، و دهان را از میکروب پاک می‌کند، باعث خوشبویی دهان می‌گردد.
همچنین امام صادق (سلام الله علیه) می‌فرمایند: «کلوا البصل فإن فیه ثلاث خصال: یطیب النکهه ویشد اللثه ویزید فی الماء والجماع.»[5]
ترجمه روایت:
«پیاز بخورید زیرا سه خاصیت دارد، دهان را خوشبو می‌کند، و لثه را تقویت می‌کند، و آب مرد و عمل همبستری را زیاد می‌کند.»
سبزی تره بهترین خوشبخوکننده دهان 18 خوشبوکننده گیاهی دهان
امام صادق (سلام الله علیه) می‌فرمایند: «کله فإن فیه أربع خصال یطیب النکهه، ویطرد الریاح، ویقطع البواسیر، وهو أمان من الجذام لمن أدمن علیه.»[6]
ترجمه روایت:
«(تره) بخورید زیرا خواصی دارد، دهان را خوشبو می‌کند، و باد را طرد می‌کند، و بواسیر را قطع می‌کند، و ایمنی از جذام است برای کسی که مداومت بر خوردن آن کند.»
نوشیدن آب ولرم راهکار طب اسلامی برای خوشبویی دهان 18 خوشبوکننده گیاهی دهان
در روایت آمده: «کان رسول الله (صلى الله علیه وآله) إذا أفطر بدء بحلواء یفطر علیها فإن لم یجد فسکره أو تمرات فإذا أعوز ذلک کله فماء فاتر وکان یقول: ینقی المعده والکبد ویطیب النکهه والفم ویقوی الأضراس …»[7]
ترجمه روایت:
«پیامبر (صلی الله علیه و آله) با حلوا (شیرینی) افطار می‌کردند، و اگر حلوا نبود با قند یا خرما، و اگر هیچکدام نبود با آب ولرم افطار می‌کردند، و می‌فرمودند معده را پاکسازی می‌کند و کبد را، و بدن و دهان را خوشبو می‌کند، و دندان‌ها را تقویت می‌کند.»
بادروج گیاه خوشبوکننده دهان 18 خوشبوکننده گیاهی دهان
بادروج جزو سبزی‌هاست و بسیار در روایات به آن سفارش شده. در روایت آمده: «کان أمیر المؤمنین صلوات الله علیه یعجبه الباذروج»[8]
ترجمه روایت:
«امیرالمؤمنین (سلام الله علیه) از بادروج خوشش می‌آمد.»
از کسی که با امام صادق (سلام الله علیه) بر یک سفره حاضر شده، روایت شده: «فدعا بالباذروج، … اختم طعامک به فإنه یمرئ ما قبل کما یشهی ما بعد ویذهب بالثقل ویطیب الجشاء والنکهه.»[9]
ترجمه روایت:
«امام فرمودند بادروج بیاورند … غذایت را با بادروج ختم کن زیرا غذای قبلی را هضم می‌کند و به جایی می‌رساند که بدن بتواند استفاده کند، و اشتها را برای وعده بعد باز می‌کند، و سنگینی غذا را برطرف می‌کند، و عاروق و بوی دهان را خوشبو می کند.»
نام دیگر بادروج در روایات «حوک» است، مستفاد از کتب بادروج نوعی ریحان یا ریحان کوهی است و تخم آن همان تخم شربتی رایج است، که با تخم ریحان شباهت دارد و تفاوتشان این است که تخم ریحان درشت‌تر است، متأسفانه خود بادروج امروزه رایج و شناخته شده نیست و فقط از تخم آن در تهیه شربت یا بعضی داروها استفاده می‌شود. بعضی می‌گویند همان پونه کوهی و بعضی می‌گویند همان بادرنج و همان بادرنجبویه است، و در کتب فارسی معادل آن بادرنگ آمده.
مصرف حوک دهان شما را خوشبو می کند 18 خوشبوکننده گیاهی دهان
حضرت امیر (سلام الله علیه) می‌فرمایند: «کان یعجب رسول الله صلى الله علیه وآله من البقول الحوک»[10]
ترجمه روایت:
«پیامبر (صلی الله علیه و آله) از میان سبزیجات حوک را دوست داشتند.»
امام صادق (سلام الله علیه) می‌فرمایند: «الحوک بقله الأنبیاء أما إن فیه ثمان خصال: یمرئ، ویفتح السدد، ویطیب الجشاء، ویطیب النکهه، ویشهی الطعام …»[11]
ترجمه روایت:
«این سبزی پیامبران است و هشت خاصیت دارد، غذا را هضم می‌کند، و راه بسته شده را باز می‌کند، عاروق را خوشبو می‌کند، و دهان را خوشبو می‌کند، و سبب اشتهای غذا می‌شود …»
حضرت علی (سلام الله علیه) می‌فرمایند: «نظر رسول الله (صلی الله علیه و آله) إلى الباذروج، فقال: هذا الحوک کأنى أنظر إلى منبته فی الجنه»[12]
ترجمه روایت:
«پیامبر (صلی الله علیه و آله) به بادروج نگاه کردند و فرمودند این همان حوک است، همانا می‌بینم که این در بهشت روییده است.» با توجه به این روایت بادروج و حوک هر دو یکی هستند و روایات آنها برای هم قابل استفاده است.
در روایت دیگر آمده: «کان أحب البقول إلى رسول الله صلى الله علیه وآله الباذروج»[13]
ترجمه روایت:
«محبوب‌ترین سبزی نزد پیامبر (صلی الله علیه و آله) بادروج است.»
در روایتی آمده: «سئل أبو عبد الله (سلام الله علیه) عن الحوک فقال: محبه إلى الناس غیر أنها تبخر، والدیدان تسرع إلیها وهى الباذروج»[14]
ترجمه روایت:
«درباره حوک (از امام صادق سلام الله علیه) پرسیده شد، امام فرمودند مردم این را دوست دارند، زود می‌گندد و کرم می‌افتد و آن بادروج است.»
اگر «تُبخر» بخوانیم یعنی «دهان را بدو می‌کند» در این صورت با روایات دیگر منافات دارد ولی اگر «تَبخر» بخوانیم یعنی «خودش می‌گندد» و در این صورت صحیح است.
خوشبویی دهان با خلال دندان 18 خوشبوکننده گیاهی دهان
در روایت آمده: «رأیت أبا عبد الله علیه السلام: یتخلل فنظرت إلیه فقال: إن رسول الله صلى الله علیه وآله کان یتخلل وهو یطیب الفم.»[15]
ترجمه روایت:
«دیدم امام صادق (سلام الله علیه) خلال می‌کردند و به او نگاه می‌کردم، امام فرمودند پیامبر (ص) خلال می‌کردند و خلال کردن دهان را خوشبو می‌کند.»
پیامبر (صلی الله علیه و آله) می‌فرمایند: «تخللوا فإنه ینقی الفم ومصلحه للثه»[16]
ترجمه روایت:
«خلال کنید زیرا دهان را پاک می‌کند و برای لثه مفید است.»
گیاهی هست که به گیاه خلال معروف است و چوب خلال را از آن تهیه می‌کردند، البته امروزه چوب‌هایی از چین برای خلال می‌آورند که می‌گویند از خیزران است و برای خلال خوب نیست.
«من استعمل الخشبتین أمن من عذاب الکلبتین»[17]
ترجمه روایت:
«کسی که از دو چوب (چوب خلال و مسواک) استفاده کند از عذاب انبر (کشیدن دندان) ایمن می‌شود.»
رنگ مو عامل خوشبویی دهان 18 خوشبوکننده گیاهی دهان
پیامبر (صلی الله علیه و آله) می‌فرمایند: «نفقه درهم فی الخضاب أفضل من نفقه درهم فی سبیل الله إن فیه أربع عشره خصله: یطرد الریح من الاذنین، ویجلو الغشاء عن البصر، ویلین الخیاشیم، ویطیب النکهه،…»[18]
ترجمه روایت:
«یک درهم خرج کردن در راه رنگ کردن مو بهتر از یک درهم خرج کردن در راه خدا است، و چهارده خاصیت دارد، باد را از گوش طرد می‌کند، و بینایی را جلا می‌دهد، و سینوس‌ها را نرم می‌کند، و دهان را خوشبو می‌کند.» این روایت اختصاص به حنا ندارد و شامل انواع رنگ کردن مو می‌شود البته بعید است شامل رنگ موی شیمیای شود زیرا این‌ها ضرر دارد.
امام صادق (سلام الله علیه) می‌فرمایند: «الحناء یذهب بالسهک ویزید فی ماء الوجه، ویطیب النکهه، ویحسن الولد.»[19]
ترجمه روایت:
«حنا رنگ‌های قرمز و سیاه پوست را از بین می‌برد، و آب رو را زیاد می‌کند، و دهان را خوشبو می‌کند و فرزند را زیبا می‌کند.»
سرمه بکشید تا دهان خوشبویی داشته باشید 18 خوشبوکننده گیاهی دهان
امام باقر (سلام الله علیه) می‌فرمایند: «الاکتحال بالإثمد یطیب النکهه ویشد أشفار العین.»[20]
ترجمه روایت:
«سرمه کشیدن با اثمد (سنگ سرمه) دهان و بدن را خوشبو می‌کند، و مژه‌ها را تقویت می‌کند.»
امام صادق (سلام الله علیه) می‌فرمایند: «الکحل یعذب الفم.»[21]
ترجمه روایت:
«سرمه دهان را شیرین می‌کند.»
در روایت دیگری آمده: «الکحل ینبت الشعر، ویجفف الدمعه، ویعذب الریق، ویجلو البصر.»[22]
ترجمه روایت:
«سرمه مو را می‌رویاند و اشک‌ریزی را قطع می‌کند و آب دهان را گوارا می‌کند، و بینایی را جلا می‌دهد.»
امام صادق (سلام الله علیه) می‌فرمایند: «الکحل باللیل یطیب الفم.»[23]
ترجمه روایت:
«سرمه کشیدن در شب دهان را خوشبو می‌کند.»
در روایتی دیگر آمده: «الکحل باللیل یطیب الفم ومنفعته إلى أربعین صباحا.»[24]
ترجمه روایت:
«سرمه کشیدن در شب دهان را خوشبو می‌کند و فایده آن تا چهل روز می‌ماند.»
امام صادق از پدرانش و از پیامبر (صلی الله علیه و آله) نقل می‌کنند: «علیکم بالکحل ، فإنه یطیب الفم ، وعلیکم بالسواک فإنه یجلو البصر. قال : قلت : کیف هذا؟ قال : لانه إذا استاک نزل البلغم فجلا البصر وإذا اکتحل ذهب البلغم فطیب الفم.»
ترجمه روایت:
یعنی «بر شما باد سرمه، زیرا این دهان را خوشبو می‌کند، و بر شما باد مسواک زیرا بینایی را جلا می‌دهد، سؤال شد چگونه است؟ امام فرمودند زمانی که مسواک می‌زنید بلغم نازل می‌شود و بینایی جلا پیدا می‌کند (تقویت می‌شود)، و زمانی که سرمه می‌کشید بلغم برطرف می‌شود و دهان خوشبو می‌شود.»
از آنجا که این روایت علت بد بویی را بلغم برطرف می‌کند پس می‌توان از داروها و روش‌های دیگر که بلغم را برطرف می‌کنند، استفاده کرد تا دهان خوشبو شود.
خرمای برنی سفارش طب اسلامی برای خوشبویی دهان 18 خوشبوکننده گیاهی دهان
حضرت امیر (سلام الله علیه) می‌فرمایند: «بینما نحن عند رسول الله صلى الله علیه وآله إذ ورد علیه وفد عبد القیس فسلموا ثم وضعوا بین یدیه جله تمر فقال رسول الله صلى الله علیه وآله: أصدقه أم هدیه؟ قالوا: بل هدیه یا رسول الله قال: أی تمراتکم هذه؟ قالوا: البرنی فقال علیه السلام: فی تمرتکم هذه تسع خصال: إن هذا جبرئیل یخبرنی أن فیه تسع خصال: یطیب النکهه، ویطیب المعده،…»[26]
ترجمه روایت:
«ما نزد پیامبر (صلی الله علیه و آله) بودیم که گروهی از عبدالقیس وارد شدند و سلام کردند سپس مقابل پیامبر (صلی الله علیه و آله) طبقی از خرما قرار دادند، پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند این صدقه است یا هدیه؟ عرض کردند هدیه است، پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند از کدام خرماهایتان است؟ عرض کردند برنی است، پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند جبرئیل به من خبر می‌دهد که در این خرما نه خاصیت وجود دارد، دهان را خش‌بو می‌کند، و معده را سالم و پاک می‌کند، …»
یازدهمین درمان اِذخر است، نوعی علف است شبیه به چمن که بین نیم تا یک متر بلند می‌شود و خوشبو است، و بین راه مدینه و مکه و اطراف مکه می‌روید، وقتی فرد مُحرم شود مستحب است که کمی از آن بجود، و دهان را خوشبو می‌کند.[27]
لیف اراک (مسواک مکه) بهترین گزینه برای خوشبویی دهان 18 خوشبوکننده گیاهی دهان
امام رضا (سلام الله علیه) در رساله ذهبیه می‌فرمایند: «ان خیر ما استکت به لیف الاراک، فانه یجلو الاسنان ، ویطیب النکهه ، ویشد اللثه ویسمنها»[28]
ترجمه روایت:
«بهترین چیزی که با آن مسواک می‌زنید لیف اراک است، زیرا دندان‌ها را جلا می‌دهد و دهان را خوشبو می‌کند و لثه را تقویت و چاق می‌کند.»
چوب زیتون خوشبوکننده دهان شما 18 خوشبوکننده گیاهی دهان
پیامبر (صلی الله علیه و آله) می‌فرمایند: «نعم السواک الزیتون من الشجره المبارکه یطیب الفم ویذهب بالحفر»[29]
ترجمه روایت:
«بهترین مسواک چوب زیتون است، از درخت مبارک، دهان را خوشبو می‌کند، جرم دندان را از بین می‌برد.»
خوشبوکننده دهان با مویز خوشمزه 18 خوشبوکننده گیاهی دهان
در روایت آمده: «اهدی إلى رسول الله صلى الله علیه وآله طبقا ” مغطى فکشف الغطاء عنه ثم قال: کلوا بسم الله نعم الطعام الزبیب یشد العصب … ویطیب النکهه»[30]
ترجمه روایت:
«به پیامبر (صلی الله علیه و آله) طبقی که پوشانده بودند، هدیه دادند، پارچه‌ای که روی آن بود را برطرف کردند سپس فرمودند بخورید به نام خدا، بهترین غذا مویز است، عصب را تقویت می‌کند، … و دهان را خوشبو می‌کند.» مراد از مویز کشمشی است که هسته دارد.
مصرف خربزه به خوشبویی دهان کمک می کند 18 خوشبوکننده گیاهی دهان
امام رضا (سلام الله علیه) می‌فرمایند:
«أهدت لنا الایام بطیخه – من حلل الارض ودار السلام
تجمع أوصافا عظاما وقد – عددتها موصوفه بالنظام
کذاک قال المصطفى المجتبى – محمد جدی علیه السلام
ماء وحلواء وریحانه – فاکهه حرض طعام إدام
تنقی المثانه وتصفی الوجوه – تطیب النکهه عشر تمام»[31]
ترجمه روایت:
«روزها به ما خربزه‌ای هدیه داد، از زیورهای زمین و از دار السلام (بغداد) است، اوصاف مهمی دارد، من این را به شکل شعر در آورده‌ام، این همان فرموده پدر بزرگم محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله) است، آب است و شیرینی است، و خوشبو است، و میوه است، و شوینده است، و غذا است، و چیزی که با نان خورده شود، مثانه را پاک می‌کند، صورت را صاف می‌کند، دهان را خوشبو می‌کند، ده فایده دارد.»
پیامبر (صلی الله علیه و آله) می‌فرمایند: «عض البطیخ ولا تقطعها قطعاً فأنها فاکهه مبارکه طیبه مطهره الفم مقدسه القلب تبیض الاسنان»[32]
ترجمه روایت:
«با دندان قطع بگیرید و با چاقو قطع نکنید، زیرا این میوه‌ای مبارک و خوشمزه است، دهان را پاک می‌کند، قلب را پاک می‌کند، دندان را سفید می‌کند.» پس خربزه به شکل معمولی یا پوست آن به صورت خشک شده، جزو سفید کننده‌ها می‌باشد، همچنین برای سنگ مثانه هم مفید است.
داروی بلغم ایت الله تبریزیان، موثر در خوشبویی دهان 18 خوشبوکننده گیاهی دهان
این دارو بلغم را درمان می‌کند و درنتیجه آن، بدبویی دهان را درمان می‌کند. این دارو از ترکیب هلیله زرد و خردل و عاقرقرحا تشکیل می‌شود. هلیله زرد، زرد رنگ و از هلیله سیاه بزرگ‌تر است، و هرچه زردتر و پرگوشت‌تر باشد بهتر است. هرگاه بخواهند از آن در دارو استفاده کنند باید هسته آن‌را جدا کنند، هسته آن آسیاب نمی‌شود. خردل دانه‌هی ریزی به رنگ قهوه‌ای یا سیاه است، البته دانه‌های خردل که از روسیه می‌آورند سفید رنگ است، وقتی این دانه‌ها را آسیاب کنند زرد رنگ می‌شود، در روایت آمده که برای ساخت داروی بلغم، خردل باید دو برابر هلیله زرد باشد. عاقرقرحا ریشه گیاه ترخون وحشی است، و کاربرد زیادی دارد، این دارو میکروب‌کش است. این سه دارو باید آسیاب شوند و با آنها مسواک زده شود، این ترکیب سه‌گانه، سه خاصیت دارد، هم بلغم را قطع می‌کند، هم لثه را تقویت می‌کند و هم بدبویی دهان را برطرف می‌کند.
در روایت آمده: «املى على علی بن موسى الرضا علیهما السلام هذه الادویه للبلغم تأخذ اهلیلج اصفر وزن مثقال ومثقالین خردل ومثقال عاقرقرحا فتسحقه سحقا ناعما وتستاک به على الریق فانه ینقى البلغم ویطیب النکهه ویشد الاضراس ان شاء الله تعالى.»[33]
ترجمه روایت:
«امام رضا (سلام الله علیه) این را فرمودند تا ما بنویسیم، این دارو برای بلغم است، هلیله زرد به اندازه یک مثقال بگیر، و دو مثقال خردل، و یک مثقال عاقرقرحا، این سه را نرم آسیاب کنید، و ناشتا با این پودر مسواک بزن، همانا بلغم را پاکسازی می‌کند، و دهان را خوشبو می‌کند، و دندان را محکم می‌کند.» در این روایت اشاره نشده که این مواد الک شوند، گویا باید کمی زبری داشته باشد و شاید هسته هلیله زرد هم باید همراه آن باشد، و با مسواک یا حتی با انگشت باید به دندان مالیده شود.
در روایت دیگر آمده: «علیکم بالکحل ، فإنه یطیب الفم ، وعلیکم بالسواک فإنه یجلو البصر. قال : قلت : کیف هذا؟ قال : لانه إذا استاک نزل البلغم فجلا البصر وإذا اکتحل ذهب البلغم فطیب الفم.»[34]
ترجمه روایت:
«بر شما باد سرمه، زیرا این دهان را خوشبو می‌کند، و بر شما باد مسواک زیرا بینایی را جلا می‌دهد، سؤال شد چگونه است؟
امام فرمودند: زمانی که مسواک می‌زنید بلغم نازل می‌شود و بینایی جلا پیدا می‌کند (تقویت می‌شود)، و زمانی که سرمه می‌کشید بلغم برطرف می‌شود و دهان خوشبو می‌شود.»
با توجه به روایاتی که مطرح شد علت بدبویی دهان بلغم است، و اگر بلغم برطرف گردد، بدبویی دهان هم درمان می‌شود.
صبحانه پنیر بخورید تا دهان خوشبویی داشته باشید 18 خوشبوکننده گیاهی دهان
امام صادق (سلام الله علیه) می‌فرمایند: «نعم اللقمه الجبن یطیب النکهه ویهضم ما قبله ویمرئ ما بعده»[35]
ترجمه روایت:
«بهترین لقمه پنیر است، دهان را خوشبو می‌کند، و غذای قبلی را هضم می‌کند، و آماده می‌کند برای غذای بعدی.» البته پنیری که با مایه درست شود و شاید این پنیری که امروزه رایج است این خاصیت را ندارد.
انار میوه ای برای خوشبویی دهان شما 18 خوشبوکننده گیاهی دهان
مخصوصاً اگر همراه با پیه آن مصرف شود، در روایت آمده: «أنه دخل على أمیر المؤمنین (سلام الله علیه) وهو على العشاء، فقال: یا صعصعه ادن فکل، قال: قلت قد تعشیت، وبین یدیه نصف رمانه فکسر لى وناولنی بعضه وقال: کله مع قشره، (یرید مع شحمه،) فانه یذهب بالحفر وبالبخر ویطیب النفس»[36]
ترجمه روایت:
«بر حضرت امیر (سلام الله علیه) وارد شد و حضرت امیر (سلام الله علیه) مشغول خوردن شام بودند، فرمودند ای صعصعه نزدیک شوید و بخورید، عرض کردم شام خوردم، در مقابل امام نصف انار بود و تکه‌ای از آن‌را به من داد و فرمود این انار را با پوست آن بخور، مراد پیه انار است، همانا جرم دندان را برطرف می‌کند، و بدبویی دهان را برطرف می‌کند، و نفس را خوشبو می‌کند.» با توجه به روایت لازم نیست که انار کامل مصرف شود و تکه‌ای از انار هم کافی است، و منظور از پیه بخش سفید بین دانه‌های انار و پرده‌های آن است.
منابع:
- المحاسن، أحمد بن محمد بن خالد البرقى، ج۲، ص۴۲۶.
- المحاسن، أحمد بن محمد بن خالد البرقى، ج۲، ص۴۲۶.
- الاصول من الکافی، شیخ کلینی، ج۶، ص۳۷۹.
- المحاسن، أحمد بن محمد بن خالد البرقى، ج۲، ص۵۲۲.
- الاصول من الکافی، شیخ کلینی، ج۶، ص۳۷۴.
- الاصول من الکافی، شیخ کلینی، ج۶، ص۳۶۵.
- الاصول من الکافی، شیخ کلینی، ج۴، ص۱۵۳.
- الاصول من الکافی، شیخ کلینی، ج۶، ص۳۶۴.
- الاصول من الکافی، شیخ کلینی، ج۶، ص۳۶۴.
- الاصول من الکافی، شیخ کلینی، ج۶، ص۳۶۴.
- الاصول من الکافی، شیخ کلینی، ج۶، ص۳۶۴.
- المحاسن، أحمد بن محمد بن خالد البرقى، ج۲، ص۵۱۳.
- المحاسن، أحمد بن محمد بن خالد البرقى، ج۲، ص۵۱۴.
- المحاسن، أحمد بن محمد بن خالد البرقى، ج۲، ص۵۱۴.
- الاصول من الکافی، شیخ کلینی، ج۶، ص۳۷۶.
- الاصول من الکافی، شیخ کلینی، ج۶، ص۳۷۶.
- بحار الأنوار، علامه مجلسی، ج۶۲، ص۲۹۱.
- الاصول من الکافی، شیخ کلینی، ج۶، ص۴۸۲.
- الاصول من الکافی، شیخ کلینی، ج۶، ص۴۸۴.
- الاصول من الکافی، شیخ کلینی، ج۶، ص۴۹۴.
- الاصول من الکافی، شیخ کلینی، ج۶، ص۴۹۴.
- الاصول من الکافی، شیخ کلینی، ج۶، ص۴۹۴.
- طب الأئمه، ابن سابور الزیات، ص۸۳.
- مکارم الاخلاق، رضی الدین أبی نصر الحسن بن الفضل الطبرسی، ص۴۶.
- مکارم الاخلاق، رضی الدین أبی نصر الحسن بن الفضل الطبرسی، ص۴۷.
- الخصال، شیخ صدوق، ص۴۱۶.
- کتاب الحج، سید محمد رضا موسوی گلبایگانی، ج۲، ۳۲۳.
- الرّساله الذّهبیّه، امام رضا (ع)، ص۵۰.
- مستدرک الوسائل، میرزا حسین نوری طبرسی، ج۱، ص۳۶۹.
- الاختصاص، شیخ مفید، ص۱۲۴.
- مکارم الاخلاق، رضی الدین أبی نصر الحسن بن الفضل الطبرسی، ص۱۸۵.
- طب النبی، ابو العباس جعفر بن محمد المستغفری، ص۲۷.
- طب الأئمه، ابن سابور الزیات، ص۱۹.
- مکارم الاخلاق، رضی الدین أبی نصر الحسن بن الفضل الطبرسی، ص۴۷.
- بحار الأنوار، علامه مجلسی، ج۶۶، ص۱۰۵.
- المحاسن، أحمد بن محمد بن خالد البرقى، ج۲، ص۵۴۳.
